
- 12 Nisan 2025
- Comments: 0
- Posted by: Zehra BAYRAMOĞLU
Vaskülit Neden Olur
Vaskülit, damar duvarlarının iltihaplanmasıyla ortaya çıkan ve pek çok organı etkileyebilen bir hastalık grubudur. Toplardamarları, atardamarları ya da kılcal damarları etkileyebilen vaskülit, hafif seyirli olabileceği gibi hayatı tehdit eden ciddi tablolara da neden olabilir. Peki vaskülit neden olur? Sebepleri nelerdir? Kimler risk altındadır? Bu yazıda tüm bu soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.
Vaskülit Nedir?
Vaskülit, bağışıklık sisteminin damar duvarlarına saldırmasıyla ortaya çıkar. Bu saldırı sonucu damarlarda iltihap oluşur, damar duvarı zedelenir ve kan akışı bozulur. Kan akımının azalması ya da tamamen kesilmesi, o damarın beslediği organda hasara neden olabilir.
Vaskülit Neden Olur?
Vaskülitin nedeni her zaman net bir şekilde bilinmeyebilir. Ancak bazı durumlar hastalığın gelişmesine katkı sağlayabilir:
1. Bağışıklık Sistemi Bozuklukları
Vaskülit, çoğu zaman bağışıklık sisteminin hatalı çalışması sonucu ortaya çıkar. Bağışıklık sistemi, yabancı bir tehdide karşı değil de vücudun kendi damarlarına saldırmaya başlar.
2. Enfeksiyonlar
Bazı viral ve bakteriyel enfeksiyonlar (örneğin Hepatit B, Hepatit C, HIV) vaskülite neden olabilir. Bu enfeksiyonlar bağışıklık sistemini tetikleyerek damar iltihabına yol açabilir.
3. Otoimmün Hastalıklar
Romatoid artrit, lupus (SLE) ve Sjögren sendromu gibi bağışıklık sistemi hastalıkları vaskülitle birlikte görülebilir.
4. İlaçlar
Bazı antibiyotikler, tansiyon ilaçları ve diğer reçeteli ilaçlar nadir durumlarda vaskülit gelişimine neden olabilir. Bu durum ilaca bağlı vaskülit olarak adlandırılır.
5. Genetik Faktörler
Ailede benzer hastalıkların görülmesi, bazı bireylerin vaskülite karşı daha yatkın olmasına neden olabilir.
6. Kanserler
Bazı lösemi ve lenfoma türleri gibi kan hastalıkları, vaskülit gelişimini tetikleyebilir.
Vaskülit Türleri
Vaskülit birçok farklı türe ayrılır. Her biri farklı damarları ve organları etkiler:
- Takayasu Arteriti
- Dev Hücreli Arterit
- Wegener Granülomatozisi (GPA)
- Behçet Hastalığı
- Henoch-Schönlein Purpurası
- Poliarteritis Nodosa
Kimler Risk Altındadır?
- Otoimmün hastalığı olanlar
- Kronik enfeksiyon geçirenler
- Genetik yatkınlığı olanlar
- Sigara kullananlar
- 50 yaş üstü bireyler
- Bazı ilaçları uzun süre kullananlar
Vaskülit Belirtileri Nelerdir?
Vaskülit türüne ve etkilenen organlara göre belirtiler değişiklik gösterse de genel olarak:
- Uzun süren ateş
- Halsizlik ve kilo kaybı
- Eklem ve kas ağrıları
- Ciltte döküntüler veya morluklar
- Nefes darlığı ya da göğüs ağrısı
- Karın ağrısı veya sindirim problemleri
- Görme problemleri
Vaskülit karmaşık ve çok yönlü bir hastalık grubudur. Nedenleri tam olarak anlaşılmasa da bağışıklık sistemindeki bozuklukların merkezi bir rol oynadığı bilinmektedir. Erken teşhis ve tedavi, organ hasarını önlemek açısından oldukça önemlidir. Vaskülit şüphesi taşıyan bireylerin bir romatoloji ya da iç hastalıkları uzmanına başvurmaları önerilir.
Vaskülit Neden Olur daha detaylı bilgi almak için Prof Dr Zehra BAYRAMOĞLU ile iletişime geçebilirsiniz.