Koroner Bypass Sonrası Ayak Şişmesi

Koroner Bypass Sonrası Ayak Şişmesi Neden Olur ve Nasıl Önlenir?

Koroner bypass ameliyatı (CABG), kalpteki tıkanmış damarları bypass ederek kalp kasının yeterli oksijen almasını sağlamayı amaçlayan hayati bir cerrahi işlemdir. Ameliyat sonrası iyileşme süreci, hem fiziksel hem de psikolojik olarak dikkat gerektirir. Bu süreçte sık karşılaşılan sorunlardan biri ayak ve bacaklarda şişliktir. Peki bu şişlik neden olur ve nasıl önlenir?

1. Safen Veninin Kullanılması

Bypass ameliyatında sıklıkla bacak toplardamarı (safen ven) kullanılır. Bu damar kalpten gövdeye kan taşıyan damarların yerine geçer. Safen ven çıkarıldığında:

Bacakta kan ve lenf sıvısı geri dönüşü geçici olarak bozulur,

Bu durum özellikle ayak bileklerinde ve ayaklarda ödem şeklinde kendini gösterir.

Şişlik genellikle ameliyatın ilk haftalarında daha belirgindir, zamanla vücut adaptasyon sağladıkça azalır.

2. Hareketsizlik ve Uzun Yatış Süresi

• Ameliyat sonrası hastalar genellikle birkaç gün boyunca yatakta kalır. Bu hareketsizlik:
• Bacaklarda sıvı birikimine yol açar,
• Yerçekiminin etkisiyle ödem özellikle ayak ve bileklerde yoğunlaşır.
• Bu nedenle, doktorun önerdiği şekilde erken mobilizasyon ve kısa yürüyüşler iyileşmeyi hızlandırır ve ödemi azaltır.

3. Kalbin Pompa Fonksiyonunun Geçici Zayıflaması

• Ameliyat sonrası kalbin pompa gücü, özellikle ilk günlerde bir miktar düşebilir. Bu durum:
• Vücutta sıvı birikimine,
• Ayaklarda ve bacaklarda şişliklere sebep olur.
• Kalbin iyileşmesi ve güçlü bir şekilde çalışmasıyla birlikte bu ödem genellikle kendiliğinden azalır.

4. İlaçların Yan Etkisi

• Ameliyat sonrası hastalara verilen bazı ilaçlar da ödem yapabilir:
• Kalsiyum kanal blokerleri veya bazı tansiyon ilaçları,
• Kortizon türevi ilaçlar,
• Ağrı kesiciler
• Bu ilaçlar vücudun sıvı tutmasına sebep olarak ayaklarda şişlik yaratabilir.

5. Lenf Drenajının Etkilenmesi

Cerrahi işlem sırasında bacak damarlarının ve dokuların travmaya uğraması, lenfatik sistemin işleyişini bozabilir. Bu durum, özellikle tek bacakta belirgin ödem olarak gözlemlenir.

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

• Ayak ve bacak şişliği çoğu zaman normaldir, ancak bazı durumlar acil değerlendirme gerektirir:
• Şişlik tek taraflı, ağrılı, kızarık ve sıcaksa → derin ven trombozu (DVT) riski vardır.
• Ödem ile birlikte nefes darlığı, göğüs ağrısı veya ani kilo artışı varsa → kalp yetmezliği ihtimali araştırılmalıdır.

Şişliği Azaltmak İçin Öneriler

• Bacakları gün içinde birkaç kez yukarı kaldırmak,
• Kısa ve düzenli yürüyüşler yapmak,
• Doktor önerisiyle varis çorabı kullanmak,
• Tuz tüketimini azaltmak,
• Gerekirse doktor kontrolünde idrar söktürücü (diüretik) ilaç kullanmak.

Koroner bypass sonrası ayak şişliği çoğu zaman normal ve geçici bir durumdur. Ancak bazı durumlar ciddi komplikasyonların habercisi olabilir. Düzenli takip, hareketli yaşam ve doktor önerilerine uyum, hem iyileşmeyi hızlandırır hem de komplikasyon riskini azaltır.

Ameliyat sonrası vücudunuzu dinlemek, değişiklikleri fark etmek ve gerektiğinde hekime danışmak iyileşme sürecinin en önemli parçalarındandır.

Koroner Bypass Sonrası Ayak Şişmesi hakkında detaylı görüşme yapmak için Prof Dr Zehra BAYRAMOĞLU ile iletişime geçebilirsiniz.