Viral Enfeksiyon Sonrası Myokardit

Görünmeyen Tehdit

Soğuk algınlığı, grip ya da COVID-19 gibi viral enfeksiyonlar günlük yaşamımızda sık karşılaştığımız hastalıklardır. Çoğunlukla birkaç gün süren ateş, halsizlik ve öksürük gibi semptomlarla kendiliğinden geçer. Ancak bazı durumlarda bu enfeksiyonlar daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bunlardan biri de kalp kası iltihabı, yani myokardittir.

Myokardit, çoğu zaman sessiz seyreder ve belirti vermeyebilir. Ancak bazı bireylerde kalıcı kalp hasarına veya ani kalp durmasına kadar ilerleyebilir. Bu yazıda, viral enfeksiyonlar sonrası myokardit oluşumunu, belirtilerini, sıklığını ve korunma yollarını detaylı şekilde ele alıyoruz.

Myokardit Nedir?

Myokardit, kalbin kas dokusunun (miyokard) iltihaplanmasıdır. Bu iltihap, doğrudan virüsün kalp kasına zarar vermesiyle ya da bağışıklık sisteminin aşırı tepki vererek kalp dokusuna saldırmasıyla oluşabilir.

Myokardit, hafif formda olup belirti vermeden geçebileceği gibi, kalp yetmezliği, aritmi ve hatta ani ölüm gibi ciddi sonuçlara da yol açabilir. Özellikle genç, sağlıklı bireylerde ani sporcu ölümlerinin altında bazen fark edilmemiş bir myokardit yatmaktadır.

Viral Enfeksiyonlarla Bağlantısı Nedir?

En yaygın myokardit nedenlerinden biri viral enfeksiyonlardır. Aşağıdaki virüs türleri sıklıkla suçlanmaktadır:

• Coxsackie B virüsü (en bilinen etkenlerden)
• Adenovirüs
• Parvovirüs B19
• İnfluenza (grip virüsü)
• Hepatit C
• Herpes virüsleri
• SARS-CoV-2 (COVID-19 etkeni)

Virüsler vücuda girdikten sonra doğrudan kalp kasına ulaşabilir ya da bağışıklık sisteminin tepkisi sonucu dolaylı olarak kalbe zarar verebilir.

Belirtiler Nelerdir?

Myokardit belirtileri çok değişken olabilir. Hafif vakalarda fark edilmeyebilirken, bazı durumlarda acil müdahale gerektiren ciddi semptomlar oluşabilir.

Sık görülen belirtiler:

• Göğüs ağrısı (kalp kriziyle karıştırılabilir)
• Nefes darlığı (özellikle eforla artan)
• Kalp çarpıntısı veya düzensiz kalp atışları
• Aşırı yorgunluk, halsizlik
• Bayılma ya da ani bilinç kaybı
• Hafif ateş, kas ağrısı (özellikle enfeksiyonla birlikte)

Ne Kadar Sıklıkla Görülür?

Myokardit nadir bir hastalık gibi görünse de, viral enfeksiyonların yaygınlığı nedeniyle toplumda azımsanmayacak kadar vaka oluşmaktadır.

Genel sıklık: Yılda 100.000 kişide 10–20 arasında vaka görülür.

Viral enfeksiyon sonrası myokardit: Enfeksiyon geçiren bireylerin yaklaşık %1-5’inde subklinik (belirti vermeyen) myokardit gelişebilir.

Klinik olarak belirgin myokardit oranı ise daha düşüktür: %0.1 – 0.4 (1.000 kişide 1–4 kişi).

COVID-19 sonrası myokardit: Özellikle genç erkeklerde bu oran daha yüksektir. Bazı çalışmalarda, COVID-19 sonrası myokardit oranı %0.1–0.2 olarak bildirilmiştir.

Aşı sonrası myokardit (özellikle mRNA aşıları): Nadir görülür. Genellikle milyon doz başına 40-60 vaka gibi çok düşük oranlarla sınırlıdır ve çoğu hafif seyirlidir.

Tanı Nasıl Konulur?

Myokardit tanısı, klinik şüpheyle başlar ve çeşitli testlerle desteklenir:

Elektrokardiyografi (EKG): Ritm bozuklukları ve ST-T segment değişiklikleri.

Kardiyak enzimler (Troponin, CK-MB): Kalp kası hasarını gösterebilir.

Ekokardiyografi: Kalp kası hareketlerini ve pompa gücünü değerlendirir.

Kardiyak MR (manyetik rezonans): Myokarditin varlığını ve yaygınlığını en iyi gösteren görüntüleme yöntemidir.

Endomiyokardiyal biyopsi: Tanı kesinleştirici yöntemdir ancak invaziv olduğu için nadiren uygulanır.

Tedavi Nasıl Yapılır?

Tedavi, hastalığın şiddetine ve semptomlara göre değişir. Hafif vakalar yalnızca dinlenme ve semptom takibi ile düzelebilir. Ciddi durumlarda hastaneye yatış ve ilaç tedavisi gerekir.

İstirahat: Kalbin iyileşme süreci için en önemli adımdır.

Kalp yetmezliği ilaçları: ACE inhibitörleri, beta blokerler, diüretikler.

Antiviral veya bağışıklık baskılayıcı tedavi: Nadir durumlarda, özellikle otoimmün süreçler varsa tercih edilir.

Ritim bozuklukları için ilaçlar veya cihaz tedavileri gerekebilir.

Kalp destek cihazları ve nakil: Çok nadir, ancak ağır kalp yetmezliğinde gündeme gelir.

Komplikasyonlar ve Uzun Vadeli Etkiler

Myokardit, bazı hastalarda tamamen iyileşebilirken, bazılarında kalıcı kalp hasarına yol açabilir. Uzun vadeli komplikasyonlar:

Dilate kardiyomiyopati (kalbin genişlemesi ve güçsüzleşmesi)

Kronik kalp yetmezliği

İleri derece ritim bozuklukları

Ani kardiyak ölüm

Bu yüzden enfeksiyon sonrası dönemde kalp belirtilerine karşı dikkatli olunmalıdır.

Viral enfeksiyon sonrası gelişebilen myokardit, nadir ama potansiyel olarak ciddi bir durumdur. Özellikle genç bireylerde, sporcularda ve COVID-19 geçirenlerde göz ardı edilmemelidir.

Basit bir nezlenin ardından birkaç gün süren halsizlik normaldir; ancak göğüs ağrısı, çarpıntı ya da nefes darlığı gibi şikayetler gelişiyorsa mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Erken tanı ve uygun tedavi ile bu sessiz tehdide karşı başarılı bir şekilde mücadele edilebilir.

Viral Enfeksiyon Sonrası Myokardit detaylı bilgi almak için Prof Dr Zehra BAYRAMOĞLU ile iletişime geçebilirsiniz.